ఓం బ్లాగాయనమ:

పుస్తకానికి ముందుమాట లాగా, ఇది నా బ్లాగు మొదలుపెట్టినప్పుడే వ్రాయవలసిన ముందు బ్లాగు.

better late than never అన్నట్టు, ఇప్పుడైనా వ్రాయటం సబబే అనిపించింది.
అసలు ఈ బ్లాగు పద్ధతి ఎవరు కనిబెట్టారో కాని, వాళ్ళకి అక్షర సన్మానం ఐనా తగు రీతిలో చేయలని ఉంది. గ్రాహం బెల్ ఫొన్ కనిపెట్టినప్పుడు, ఎడిసన్ బల్బ్ కనిపెట్టినప్పుడు కలుగు ఆనందం ఈ సందర్భం లో కలిగింది నాకు. కారణం..

ఈ బ్లాగు వలన మనకెన్నో సౌకర్యాలు. అవేంటో కింద మనవి చేసుకుంటున్నాను:

సౌకర్యం నెం. 1: ఏ విషయమై, మన గోడు జనాలకి వినిపించాలన్నా, మన ఆలోచనా తరంగిణులు ఎవరితోనైనా పంచుకోవాలన్నా, ఒక సమస్యను నలుగురి దృష్టికి తీసుకువెళ్ళాలన్నా, ఒక విషయమై పదుగురి విమర్శ పొందాలన్నా,పత్రికే దిక్కు! editor గారే దేవుడు. తీరా మన శీర్షిక పంపించిన రోజు, editor గారి భార్యామణి పొద్దునే ఆయనకి ఉప్పులేని chutney పెట్టిందనుకోండి, మన పని గోవింద. ఎలుకలు తినగా మిగిలిన కాగితాల జాబితాలోకి మన సరుకు వెళ్ళి చేరుతుంది! ఈ విషయం తెలియక మనం, wanted column నించి, శ్రద్ధాంజలి column వరకు ఎక్కడ పడితే అక్కడ , మన వ్రాత కోసం కళ్ళు చింతపిక్కలంత చేసుకొని , వానకోసం చూసే రైతు లా ఎదురు చూపులు తప్పేవి కావు. ఇంత ఉపోద్ఘాతమెందుకు అంటే, ఇదంతా తప్పింది కదా? వెంటనే పాఠక మహాశయుల విలువైన అభిప్రాయాలు దొరికే వీలు ఉన్నది. ఒక సమస్య విషయం లో అప్పుడప్పుదు చర్చలు కూడా జరుగుతాయి. ఇదే కదా నా బోటి వాళ్ళు కోరుకునేది!!

సౌకర్యం నెం. 2:నేనేమి తెలుగు పండితురాలిని కాదు. కనుక అప్పుడప్పుడు తప్పులు తడికలు దొర్లవచ్చును. నా బ్లాగు ఎందరో చదవవచ్చు. భాషా పాండిత్యం ఉన్న పాఠకులు చదివినప్పుడు బుడుగు style లో 'కొరడాతో నడ్డి మీద ఛంపేయవచ్చును'! లేక నా వారఫలాలు బాగోలేక మా తెలుగు మేష్టారు చదివారనుకోండి, తప్పక బెత్తం తిరగేస్తారు, ఇన్నేళ్ళైన నాకు భాష రాలేదని బడిత పూజ తప్పదు. కావున ఒళ్ళు దగ్గర పెట్టూకొని వ్రాయాలి. so ఇది ఒక రకంగా నా భాష ని నేను మెరుగు పరుచుకున్నట్లే కదా?

సౌకర్యం నెం 3: internet వచ్చిన కొత్తల్లో, మనకంటూ ఒక webpage కావాలంటే, 'geocities' ఏ దిక్కు! దాన్నిండా బోలెడన్ని limitations, అది కాకపోతే, వేరేగా ఐతే రుసుము చెల్లించి మరీ web space కొనుక్కోవలెను, కొనుక్కున్నా దానికి వయొపరిమితి కలదు. మరి ఈ బ్లాగు వచ్చిన తరువాత, మనకంటూ ఒక space ఏర్పడినది కదా? హాయిగా ఏ ఆడ్డంకీ లేకుండా మనది అని చెప్పుకునే webpage సొంతమయ్యింది!

ఇలా చెప్పుకుంటూ పోతే ఎన్నో.. కనుక నమో బ్లాగాయనమ:

మొహమాటమా? లేక గ్రహచారమా?

"కంతుల తోటలో పూచిన జాబిలి నీవని.. ఆఆ.. ల ల లా...", కొత్తగా release అయిన దుబ్బింగ్ సినిమా పాట ఎంతో ఇదిగా పాడుతున్నాడు కిషోర్.

"నీ భాషా మండినట్టే ఉంది, కంతులేమిట్రా నీ మొహం! కాంతులు అనలేవు? కంతులంటే ఏమిటో తెలుసా? ఒంట్లో వచ్చే గడ్డలు రా సన్నాసి! అదొక రోగం.

నన్ను తిడతావేమిటి తాతయ్య? సినిమా లో కూడా ఆ పాట అలాగే పాడారు. అంత తప్పు అయితే మరి ఆ సంగీత దర్శకుడు సరిదిద్దాలి కదా?

నిజమా? అలా ఎలా పాడారురా? అంత తప్పుగా?అయ్యొ వీళ్ళ తెలివి తెల్లారినట్టే ఉంది. అయిన ఒకళ్ళనని ఏమి లాభం లే, మన సినిమా పేరుకి మాత్రమే 'తెలుగు సినిమా'!!నటులు తెలుగు వారు కారు! దర్శకులు తెలుగు వారు కారు, పాడే వారు తెలుగు వారు కారు, పాడించే వారు తెలుగు వారు కారు. ఎవడికేమి పట్టింది? మాకాలం లోనూ ఇతర భాషల వారు తెలుగులో పాటలు పాడేవారు, వాళ్ళని అరగదీసి మరీ స్పష్టం గా పాడించే వారు. ఆ రొజులే పొయాయి. ఈ రొజున భాష బూజు పట్టి పోయింది. అసలు తెలుగు వాళ్ళే తెలుగుని మర్చిపోతుంటే, అక్షరాలెన్నో తెలియదు, రాయటమెలాగో అంతకన్నా చేతకాదు!
ఇప్పాట్టి పాఠశాలల్లో తెలుగు తప్పనిసరి కూడా కాదు. దాని స్థానే french అని, spanish అని optionals వచేశాయి. ఇక భాష ఎవరురా నేర్చుకునేది? కొన్నేళ్ళాకి అదిగో ఆ రాక్షస బల్లుల్లా తెలుగు కూడా అంతర్ధానమయిపోతుంది. మీ తరువాతి తరాలు, ' ఇదిగో ఇక్కడే తెలుగు అనే భష ఒకప్పుడు వాడుక భాషగా ఉండెదీ అని చెప్పుకుంటారేమొ, విడ్డూరం!

అబ్బా , ఒక్క పాటకే ఇంత బాధ పడతావేమి తాతయ్య? అలా ఏమి జరగదు. తెలుగు నేర్చుకుంటున్న వారు ఉన్నారు. ఇంక అందులో specialise అవ్వాలనుకునే వారు ఉన్నారు. కాకపోతే డబ్బు ముందు, దబ్బింగ్ ముందు, పాపం తెలుగు తల్లి చేతిలో కలశం కింద పెట్టేసి దిగులుగా మౌనం గా ఉండిపోయింది. అంతేనా? నన్ను పట్టించుకునే నాధుడే లేడా అని ఎంతో దీనం గా ఘోషిస్తోంది. పేరుకి ఈ సెన్సార్ బోర్డ్ వారున్న, వారు ఈ తప్పులు తడికలు పెద్దగా పట్టించుకోవటంలేదు.

లేదురా, నీకు విషయం అర్ధంకావటంలేదు. అన్ని జన్మలలో మనిషి జన్మ ఉత్కృష్టమయినది. మాట్లాడ గలగటం ఒక్క మనిషికే చెల్లింది. మనసులోని మధుర భావాని బయటికి తేనెలురే తేటతెలుగులో ప్రకటించగలగటం పూర్వ జన్మ సుకృతం. దేశ భాషలందు తెలుగు లెస్సా అన్నారు. ఎందరో విదేశీయులు కూడా మన దేశానికి వచ్చి మరీ మన భాష నేర్చుకోవటనికి ఎంతో ఉత్సాహం చూపుతారు. italian of the east గా పిలువబడే అంత గొప్ప భాష కి ఇంత దౌర్భాగ్యం పట్టటం చాలా విచారకరం. ఈ దబ్బింగ్ సినిమా ల విషయంలో మనమే దీనిని తీవ్రంగా ఖండించాలి కొంచెం తీవ్రంగా కృషి చేయాలి. భాష సరిగ్గా ఉండేట్టు తగిన శ్రద్ధ తీసుకోవాలి. తప్పులని తడికలని గుర్తించి, ఆయా ఇతర భాషల వారికి సున్నితంగా వివరించాలి. ఇతర భాషల వారిని పాడవద్దు అనటం లేదు, కానీ మాన భాష ని సరిగ్గా ఉచ్ఛరించమంటున్నాం. ఇది మన ఉనికికే ముప్పు తెచ్చే విషయం. కనుక ముందుగానే జాగ్రత్త పడాలి.

నాట్యం

కంఠేనాలంబయేత్ గీతం

హస్తేన అర్ధం ప్రదర్శయేత్

చక్ష్యుభ్యాం దర్శయేత్ భావం

పాదాభ్యాం తాళం ఆచరేత్

లలిత కళలన్నింటిలోనూ, మనసును రంజింపజేసేది నాట్యం! అందుకే ఒక కవి అన్నాడు..
అంగభంగిమలు గంగ పొంగులై

హావ భావములు నింగి రంగులై

లాస్యం సాగే లీల!

రస ఝరులు జాలువారేలా!! అని..

అటు వంటి నాట్యాన్ని తమ నర నరాల్లొ జీర్ణింప జేసుకొని , తమ ఉనికి లో నింపుకొని అశేష ప్రజానీకాన్ని అలరించిన నర్తకీమణులు ఎందరో. నటిగా మనకు పరిచయమైనా, నర్తకిగా అందరి మనసుల్లొ చెరగని ముద్ర వేసుకున్న వారు భనుప్రియ. నాట్యానికే వన్నె తెచ్చారు ఆవిడ. స్వర్ణకమలం చిత్రం లో చివర్లో వచ్చే పాట ఎవరు మరువగలరు? నాట్యానికి చక్కని అభినయం తో పాటు, వేగన్ని జోడించి, పర్వత శిఖరాలు నుంచి జాలువారే జల ప్రవాహం లా అనిపిస్తారు. శివుని శిరస్సునుండి భువి కి దిగిన గంగ ను మరపింపజేసారు! శ్రి గోపీ కృష్ణ గారి నృత్య దర్శకత్వం లో , ఒక అనిర్వచనీయమైన అనుభూతిని మనకు మిగిల్చారు. అయన దర్సకత్వం వచ్చిన ఇంకొక మరపురాని నాట్య రూపకం, సాగర సంగమం చిత్రంలోని కమల్ హాసన్ గారు నర్తించిన గీతం. ఏమి లయ, ఏమి తాళం? వర్ణింపనలవి కాదే!

ఎందరో నూతన నటీ నటుల పరిచయ కార్యక్రమలలో వింటున్నాం, వారి వారి dream role, కని character కాని ఎమిటంటే, సాగరసంగమం లో కమల్ హాసన్ నాట్య ప్రదర్శన, లేక స్వర్ణకమలం లో భానుప్రియ గారి నాట్యం అని. అశేష ఆంద్రులలో అంతగ impact చుపాయి ఆ చిత్రాలు. గోపి కృష్ణ గారి నాట్యం భూకైలాస్ లో మనకు కనిపిస్తుంది. కాలికి కట్టిన మువ్వలన్నిటి లో ఒకటి మాత్రమే కదిలేలా నర్తించటం ఆయన ప్రత్యెకత!
గదిచిన కాలం నాటి నర్తకిమణులలో ఎల్. విజయలక్ష్మి గారు ప్రశంసనీయులు. ఆవిడ కూడా వెగనికి మారు పేరు. దేవుదిచ్చిన అంగసౌష్ట్యం వీరందరికి గొప్ప వరం. నర్తనశాల , బొబ్బిలి యుద్ధం , వంతి చిత్రాలలో వీరు ప్రదర్శించిన కళ అచరామరం.
ఇటువంటి కళను మనం ఆస్వాదించటం మన అదృష్టం.

గ్రహణం - A review

'గ్రహణం'

పేరు విని ఏదో దయ్యాల సినిమా అనుకున్నాను. కాని , కాదు ! చలం గారి రచన. ఆహా ఎన్నాళ్ళాకి మన దర్శకులకి కళ్ళు తెరుచుకున్నాయో? routine గా మనం వినే dialogue కదా, "అసలు touch చేయని point" , "ఎవరూ తీయని subject" అని. ఏ దర్శకుడి interview చూసిన ఈ వాక్యం లేకుండ interview పూర్తి చేయరు! ఝాన్సి ఈ point ,'talk of the town' లో touch చేసిందో లేదో గుర్తు లేదు నాకు, కాని తప్పకుండా ప్రయత్నించాలి. ఒకరు ఒక కొత్త subject మొదలు పెదితే, ఇంక అందరూ అదే పట్టుకొని పాకులాడతారు. కొత్తదనంలో variety కరువైపోయి0ది. పోని వీళ్ళ బుర్రలకి ఏమీ తట్టక పోతే , మహానుభావుల రచనలైన తీయచ్చు గా అనుకునేదాన్ని! ఇప్పటికి సాధ్య పడింది.

మొన్నా మధ్య దూరదర్శన్ లో కాంతం కధలు కూడా తెరకెక్కించారు. ప్రాణానికి ఎంతో హాయిగ అనిపించింది. నటీనటులకు తమ అసలు ప్రతిభ కనబరిచే అవకాసం ఇచ్చినట్టైంది. ఈ 'గ్రహణం' సినిమా చూసినా అలాగే అనిపించింది.

మొదటి సారిగా 'జయలలితా గారిని శృతిలయలు సినిమా లో చూశాను. చక్కని చాయ, పొడవాటి సిరోజాలు, మంచి ఉచ్చారణ, స్త్రీత్వం మూర్తీభవించినట్టు ఉందీవిడ అనుకున్నాను. కాని మన దురదృష్టం, ప్రతిభను సరిగ్గా వాడుకోవటం కూడా చేతకాని దరశకులని మనవాళ్ళానే అనుకోవాలి. ఆవిడ నటించిన సినిమాలన్నిట్లో ఆవిడకి అశ్లీలత, అసభ్యత అప్పజెప్పారు. ఇన్నాల్టికి ఒక మంచి పాత్ర లో కనిపించారు. నిండుగా ఉన్నారు.

తనికెళ్ళా భరణి గారు చాలా సహజంగా నటిస్తారు. ఆయన కూడా తన పాత్ర కి పూర్తి న్యాయం చేకూర్చారు. మిగతా నటీనటులు కూడా చాలా చక్కగా అభినయించారు. మొత్తానికి సినిమా చాలా బావుంది. అతి సులువైన తెలుగు కూడా పలుకలేని వేరే భాషల heroines ని చూస్తే, ఏదో dubbing సినిమా చూస్తున్న భావన కలుగుతున్నది. ఎంతో మంది ప్రతిభావంతులు మన గడ్డ మీదే ఉన్నారు. వాళ్ళని వెలికి తీయల్సిన బధ్యత మన దర్శకులది.

ఇప్పుడు next duty ప్రేక్షకులుగా మనది..

factionist సినిమాలని, అశ్లీలత ను ఎలా స్వీకరిస్తున్నామో , అలాగే ఇలాంటి మంచి సినిమాలని కూడా ఆదరించటం నేర్చుకుందాం. కనీసం అలాగైనా ఇలాంటి సినిమాలకి ప్రోత్సాహం లభిస్తుంది. మంచి నటన చూసే అవకాసం కూడ ఉంటుంది.

హింది art cinema దేశమంతా చూస్తారు. జాతీయ అవార్డులు కూడా ఇస్తారు. oscars కి nominate చేస్తారు. మరి మన తెలుగు సినిమాలకి ఆ శుభఘడియలెప్పుడు? 'ఆ నలుగురూ', 'అనుకోకుండా ఒక రోజు' ఇలాంటి విలక్షణమైన కధలకి గుర్తింపు రావాలి. ఇలాంటి మంచి సినిమాలు మరెన్నో రావాలని మనస్పూర్తిగా కోరుకుందాం.

జై తెలుగు సినిమా!

Sankranti urf పెద్ద పండుగ

సంక్రాంతి పండుగొచ్చెరో..సంబరాలు తెచ్చేనురో!

గంగిరెద్దు ఇంటకొచ్చెరో.. గంగడోలు దువ్వి పంపరో!!

తెలుగిళ్ళ లోగిళ్ళ లోనికి పెద్ద పండుగొచ్చింది చూడరో!

కిల కిల సందళ్ళ తో ఇలా కొత్త పొద్దు తెచ్చింది చూడరో!!

Good old days.. ధనుర్మాసం మొదలయ్యింది అంటే నే,వీధుల్లొ హరిదాసులు, గంగిరెద్దువాళ్ళు, సన్నాయి, చూడ ముచ్చటైన సన్నివేశాలు.సంక్రాంతి పండగొస్తోందంటే , అందరికి సంబరాలే!!
‘the harvest festival’ brings in all the colours ..tastefully decorated bulls, melodious music from the ‘sannai’, ‘dodo basavannalu’ and haridAsulu in their traditional attire. The traditional basavanna song ,

"మహారాజ రాజశ్రీ మహనీయులందరికీ వందనాలు వంద వందనాలు!
హరిహరులను సెవించే ఈ దాసులాడేటి తందనాలు తకిట తందనాలు!!
డుడు బసవన్న అయ్యగారికి దండం పెట్టు, అమ్మగారికి దండం పెట్టూ",ఇలా ఇంటి పెద్దలని గౌరవించి, ఇంటి ఇంటికీ వెళ్ళీ సంకురాత్రి పందగ రాక ని తెలియజేస్తారు.
సన్నాయి ఊదగానే ఆ తాళానికి , రాగానికి, తలాడిస్తూ కాళ్ళతో ఆట ఆడే బసవన్నల కొమ్ములకి కట్టిన చిట్టి గంటలు చేసే చక్కని శబ్దాలకోసం పిల్లలు వీధి అరుగులమీద ఎదురు చూపులు! ఎంత రమణీయమైన దృశ్యం!


The Gangireddulu are believed to be favourites of Lord Shiva and hence treated with reverence. They purchase the male calves at the auction held by the Simhachalam Devasthanam every year. The calves are usually donated by devotees. The Gangireddulavallu purchase the calves in the auction and train them well and take them out to entertain people. The bulls are revered as `Simhadri Appanna' as they were pledged to Lord Varaha Lakshminrusimha Swami of Simhachalam.
`Haridasulu' in their colourful attire were a feast for the eyes during Pongal. This is another tradition, which has almost disappeared from cities and urban areas. Thankfully, they are still patronised and honoured in the rural areas. The Haridasulu carry a copper vessel, made in the form of a pumpkin, on their head. They carry `chidathalu' (cymbals) in one hand and a tambura in the other and go from house to house singing, "Harilo Ranga Hari'', and the glory of Lord Mahavishnu.

The Haridasulu tie anklets to their feet and apply `Namams' (markings with sandalwood paste) on their forehead. They have to wear only saffron clothes during the auspicious month (Dhanurmasam). It is believed that the Haridasulu are a replica of sage Narada, a devotee of Mahavishnu, who comes to bless his devotees. The people wash his feet, pay their obeisance and seek his blessings. The Haridasulu take rice from the vessel and sprinkle them on devotees to bless them. It is believed that the Haridasulu should never be turned away without giving any alms. They accept rice, money, vegetables and other offerings.

ఇక సంక్రాంతి విశేషమేమిటంటే, ..

Makar Sankranti marks the commencement of the sun's journey to the Northern Hemisphere (Makara raasi), signifying the onset of Uttarayana Punyakalam, and is a day of celebration all over the country. The day begins with people taking holy dips in the waters and worshipping the Sun.Traditionally, this period is considered an auspicious time and the veteran Bhishma of Mahabharata chose to die during this period. Bhishma fell to the arrows of Arjuna. With his boon to choose the time of his death, he waited on a bed of arrows to depart from this world only during this period. It is believed that those who die in this period have no rebirth.

తెలుగువాళ్ళకి ఇది 'పెద్ద పండుగ'.The whole event lasts for three days, the first day Bhogi, the second day Sankranti, the third day Kanuma .

రంగు రంగుల రంగవల్లులు తీర్చి దిద్ది, బంతి పువ్వులు పెట్టిన గొబ్బిళ్ళు చేర్చి, పట్టు పరికిణీలు వేసుకున్న కన్నెపిల్లలు, వాటి చుట్టూ పాటలు పాడుతూ ఆడే ఆట చూసి తీరవలసిందే!
‘ గొబ్బిళ్ళమ్మ గొబ్బిల్లో అల్లరి మల్లెల ఆరళ్ళో!’

bhOgi: భోగి

the first day of the festival, is celebrated in the honor of lord Indra, ‘the king of Gods!’. A ritual observed today is ‘bhOgi manTalu’ when useless household things and old clothes are thrown into a fire made of wood and cow dung cakes. Youngsters sing and dance around the bonfire. The significance of the bonfire , in which is burnt the agricultural wastes and firewood is to keep warm during the last lap of winter. In the evenings small kids are blessed by the elder ladies with 'భోగి పళ్ళు’ a mixture of coins, రేగి పళ్ళు, బంతి పువ్వుల రేకులు, to live long and also save them from ‘ DrishTi’(దృష్టి)!!


Pedda panDuga:పెద్ద పండుగ

Makara sankranti , worship, perform puja and arrange ‘బొమ్మల కొలువు’ to invite people home and exchange sweets and greetings.
Not only girls, the boys have their share of fun too! A colourful fun indeed!! A wide variety of kites are made and flown.. they traditionally call them ‘patang’! they get the sharpest ‘manja’ ( a special thread made with powdered glass) to cut their opponents kite..in a battle of kite flying! That’s ultimate fun.

Kanuma: కనుమ

This day, the cows and buffaloes are worshipped and thanked for ploughing the fields and contributing to the harvest. A famous saying goes.. ‘ no meat should be eaten this day’ it’s a respect we are giving our animal friends!! And people make and eat ‘ గారెలు’! a special ముగ్గు , that of a chariot( రధం) is made at the వాకిలి

Aaaaaaaah and not to miss.. the spirit of sankranti in my dear city Hyderabad: